Magnez to pierwiastek, który jest ważny nie tylko dla prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego czy zwierzęcego. Stanowi on bowiem główny składnik chlorofilu, zwanego także zielonym barwnikiem. Odpowiada on za proces fotosyntezy, czyli przekształcenia dwutlenku węgla i wody (przy wykorzystaniu energii słonecznej) w związki organiczne (glukozę) oraz tlen. Pierwsze z nich stanowią pokarm dla roślin. Z kolei tlen uwalniany jest do atmosfery. Magnez to nie tylko składnik chlorofilu. Pełni ważną funkcję podczas transportu energii wewnątrz rośliny, czyli służy do transportu wody, składników odżywczych. Ponadto bierze udział w procesie reprodukcji oraz wzrostu roślin. Co nieoczywiste, magnez wpływa także na twardość wody.
Pogłębiający się proces żółknięcia liści wymaga szybkiej interwencji
Zanim przystąpimy do omówienia sposobów przeciwdziałania niedoborowi magnezu u roślin, należy doprecyzować jakie przesłanki wskazują, że taka sytuacja już ma miejsce.
Zaraz po zaobserwowaniu procesu żółknięcia liści, należy zdecydować się na szybką interwencję. Niebezpiecznymi oznakami są rdzawobrązowe plamy oraz żółte plamki pomiędzy nerwami liści (na początku będą dość niewyraźne oraz mętne). Zmiana barwy liści świadczy o zaniku chlorofilu w średnich liściach, które są umiejscowione pod kwitnącym wierzchołkiem rośliny. Chociaż mniejszy niedobór magnezu nie ma bezpośredniego znaczenia dla rozwoju kwiatów, to w konsekwencji ich nadmierne powstanie wiąże się z rosnącym niedoborem magnezu. Dlatego też nie można zbagatelizować tego problemu nawet w początkowym stadium. Niedobór magnezu ma destrukcyjny wpływ na asymilację, czyli tzw. oddychanie rośliny. Jeżeli roślina cierpi na niedobór magnezu, to równowaga ta zostaje poważnie zaburzona.
Jak przebiega rozwój niedoboru magnezu u roślin?
Zazwyczaj pierwsze oznaki wskazujące na niedobór tego pierwiastka pojawiają się w 4-6 tygodniu wegetacji. Jak już wspomniano powstają wówczas rdzawobrązowe plamy, którym mogą towarzyszyć mętne, żółte kropki. Taki problem nie dotyczy jednak młodych liść. Nie niszczy także owoców. Niemniej jednak wraz z rozwojem choroby, zwiększa się ilość plam, które rozprzestrzeniają się po całej powierzchni liścia. W ostatnim stadium niedoboru magnezu niszczeją nawet młode liście, a kwiaty przestają kwitnąć.
Jakie są główne przyczyny pojawienia się niedoboru magnezu u roślin?
Niedobór magnezu związany jest z zaburzeniem procesu wchłaniania tego pierwiastka przez rośliny. Kluczowe jest monitorowanie wartości pH gleby lub podłoża. Określone warunki wpływają na tak niesprzyjający proces. Jest to przede wszystkim kwaśne otoczenie korzeni. Nie jest odpowiednie dla roślin również zimne środowisko bądź zbyt mokre. Także nadmierne występowanie innych pierwiastków wpływa negatywnie na wchłanianie magnezu. Dotyczy to zarówno potasu, jonów amonowych jak i wapnia. Szkodliwe jest nie tylko stężenie węglanu wapnia w wodzie pitnej, ale także w glebie. Również zawartość EC (to miara ilości rozpuszczonych soli mineralnych w wodzie glebowej) w podłożu ma negatywne skutki, gdyż utrudnia parowanie. Nie bez znaczenia jest słabo rozwinięty system korzeniowy rośliny.
Pierwsze próby zwalczania niedoboru magnezu
Na początku należy roślinę spryskiwać 2% roztworem soli gorzkiej. Taki zabieg powinien być przeprowadzany średnio przez 4-5 dni. Można również zastosować nawożenie przez korzenie za pomocą substancji organicznych takich jak nawóz indyczy lub obornik krowi.
Wprowadzenie odpowiedniego leczenia wymaga zdiagnozowania podstawowej przyczyny niedoboru. Jeżeli ma to związek z glebą, to niezbędne będą nawozy magnezowe zawierające wapń. Dotyczy to sytuacji, gdy pH jest mniejsze niż 5. Dla roślin umiejscowionych w podłożu mineralnym (przy rezygnacji z podłoża organicznego takiego jak torf, kokos, kompost) należy przez jakich czas zastosować pożywkę o pH 6,5. Efektywnym sposobem uzupełniania niedoborów magnezu jest także zastosowanie chelatów magnezu.
Jak już wspomniano negatywny wpływ może mieć wysoka wartość EC. W tym przypadku skuteczną walką z niedoborem magnezu będzie podlewanie roślin tylko i wyłącznie przy użyciu wody pitnej. Jeżeli rośliny znajdują się pod zadaszeniem, to trzeba im zapewnić temperaturę̨ korzeni mniej więcej w wysokości 20-25 stopni. Należy szczególnie dbać o rośliny, gdyż niedobór magnezu zwiększa ich podatność na działanie wirusów oraz grzybów.
Z drugiej strony nadmiar magnezu nie jest zbytnio szkodliwy, aczkolwiek utrudnia wchłanianie wapnia. Objawy niedoboru magnezu można pomylić z objawami początkowego niedoboru żelaza. W rezultacie upełnianie niedoborów magnezu czasami wymaga również ograniczenia dostępności innych składników.
